Τοῦ πατρός Νικηφόρου Νάσου
Στὶς 13 τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἑορτάζει ἕναν γίγαντα τοῦ πνεύματος, ἕνα κορυφαῖο Ἱεράρχη, Πατέρα καὶ Οἰκουμενικὸ Διδάσκαλο, τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο. Ἡ προσπάθεια τοῦ νὰ ὁμιλήση ἐπαρκῶς κάποιος γιὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο καὶ νὰ ἐξάρη τὶς ἀρετὲς καὶ τοὺς ἀγῶνες του, ὁμοιάζει μὲ τὴν προσπάθεια ἐξαριθμήσεως τῶν ἄστρων τοῦ οὐρανοῦ!
Ὀρθῶς εἰπώθηκε πὼς ὅ,τι κι ἂν καταθέση ὁ ἄνθρωπος πρὸς ἔπαινο τοῦ Χρυσορρήμονος Ἰωάννου, τοῦ Οὐρανίου ἀνθρώπου καὶ ἐπιγείου Ἀγγέλου, δὲν κινδυνεύει νὰ θεωρηθῆ ὡς ὑπερβολικός.
Τὸ μαρτυροῦν οἱ χιλιάδες σελίδες ἀπὸ μελέτες, ἐργασίες καὶ διατριβὲς Ἑλλήνων καὶ ξένων συγγραφέων, ποὺ ἔχουν ἀφιερωθεῖ στὴν ἀνάλυση τῆς κολοσσιαίας προσωπικότητας τοῦ ἁγιωτάτου Ἱεράρχου Χρυσοστόμου, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐκπάγλου ὡραιότητος συγγραφικῶν ἔργων του.
Χρυσόστομος Ἰωάννης, «χρυσοῦς τὴν γλώτταν, χρυσοῦς καὶ τὴν καρδίαν»! Ποιμὴν ἀληθινός, Διδάσκαλος τῆς πίστεως, ρήτορας μοναδικός, βασιλεὺς ὄντως τοῦ ἄμβωνος· πατὴρ στοργικός, παραμυθία τῶν ἁμαρτωλῶν· κήρυξ τῆς μετανοίας· παιδαγωγὸς ἄριστος· προστάτης τῶν πτωχῶν καὶ ἀδικημένων· αὐστηρὸς κριτὴς τῆς φαυλότητος ἀλλὰ καὶ ἄτεγκτος στηλιτευτὴς τῆς ἀδικίας καὶ δολιότητος. Συνάμα δέ, ἀσκητὴς μέγας ἐν τῷ κόσμῳ, παρὰ τὸ ἀξίωμα τοῦ οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ποὺ κατεῖχε.
Καὶ ἐπειδὴ οἱ ἅγιοι, ἀξιολογοῦν καὶ ἑρμηνεύουν ὀρθὰ τοὺς ἁγίους, ἂς δοῦμε πῶς τὸν ἐγκωμιάζει ἕνας ὅσιος Πατὴρ τῶν τελευταίων χρόνων, ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς τὸν πλησιάζει καὶ τοῦ ὁμοιάζει σὲ πολλά, καὶ στὴν ὑψηλὴ διδασκαλία ἀλλὰ καὶ στὴν ἀσκητικὴ πολιτεία.
Πρόκειται γιὰ τὸν ἅγιο Νικόδημο τὸν ἁγιορείτη, ὁ ὁποῖος, ὄχι ἕναν ἀλλὰ ἐννέα χαρακτηρισμοὺς ἀποδίδει στὸν Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο καὶ λέγει ὅτι εἶναι: «Ἄγγελος, ἀπόστολος, προφήτης, μάρτυς, θαυματουργός, ἐλεήμων, κήρυξ τῆς μετανοίας, ρήτωρ, ἐξηγητὴς τῶν Γραφῶν» (Βλ. Ἁγ. Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου, Λόγος Ἐγκωμιαστικὸς «εἰς τὸν Οἰκουμενικὸν Διδάσκαλον καὶ φωστῆρα τῆς Ἐκκλησίας, ἅγιον Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον», ἐκδ. «Ὀρθοδόξου Κυψέλης», Θεσσαλονίκη, σελ. 13).
Ὡστόσο, τὸν ὄγδοο αἰῶνα, ἕνας ἄλλος ἅγιος Πατὴρ καὶ σοφώτατος, ὁ Μέγας Φώτιος, σὲ μία ἐπιστολή του, ἐγκωμιάζει καὶ αὐτὸς μὲ «πάθος ἱερὸν» τὸν φωστῆρα τῆς Ἐκκλησίας, Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο καὶ τὸν προσφωνεῖ ὡς: «τὸν ἐν Ἁγίοις καὶ Ἀρχιερεῦσιν ἀσύγκριτον», «τῇ ἁγίᾳ Τριάδι ἀγαπητόν, πανίερον Χρυσόστομον», «τῶν Ἀγγέλων ὑπέρτερον, πανάγιον», «τὸν ἥλιον καὶ φωστῆρα τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν, ἁγιώτατον Χρυσόστομον» κ.ἄ. (Βλ. Ἐπιστολ. Μ. Φωτίου, Ἐπιμέλεια Ἰωάννου Βαλέττα, ἐκδ. Λονδίνου, 1864, σελ. 173).
Ἀλλὰ καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, δὲν ὑστερεῖ σὲ ἐγκωμιασμοὺς τοῦ πυρίνου Ἱεράρχου, τοῦ ἀνθρώπου στὸν ὁποῖο βλέπουμε καθαρὰ τὸν τέλειο συνδυασμὸ φύσεως, χάριτος καὶ τέχνης καὶ ἀνιχνεύουμε ἀμυδρὰ τὸ μυστικὸ περίγραμμα τῆς θεοείκελης καρδίας του.
Τὰ ἱερὰ τροπάρια κάνουν λόγο γιὰ τὴν ὑψηλὴ πολιτεία τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καὶ λέγουν πὼς ἔγινε κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ καὶ ὄργανο τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
«Ὅλος Θεοῦ γέγονας κατοικητήριον· ὅλος ὥφθης ὄργανον τοῦ Πνεύματος». Περισσότερο ὅμως ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἐγνωσμένη σοφία του καὶ τονίζουν ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς τὸν κατέστησε διδάσκαλον τῆς Ἐκκλησίας Του ἄριστον. Ἰδοὺ πλοῦτος ὑμνολογικός: «Ὑπὸ Χριστοῦ προχειρισθεὶς Διδάσκαλος, θεῖα διδάγματα, χρυσοειδεῖ γλώσσῃ, γνώμῃ τε θεόφρονι, πλουσίως σὺ ἐπήγασας· τοῦ Θεοῦ ποταμὸς γάρ, ὑδάτων πλήρης τοῦ Πνεύματος, ὤφθης θεοφάντορ Χρυσόστομε» (Τροπάριο τοῦ κανόνος, α΄ ὠδή). Ὑπάρχουν ἐπίσης τροπάρια (ὅπως ἕνα κάθισμα, ὅπως λέγεται, στὸν ὄρθρο), ὅπου γίνεται λόγος γιὰ τὴ μεγάλη καὶ ἀσυναγώνιστη ψυχικὴ γενναιότητα τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ ὁποίου τὴν ἀρετὴ δὲν κατόρθωσαν νὰ σβήσουν τὰ διάφορα δεινὰ ποὺ αὐτὸς ὑπέστη, ἀλλὰ ὡς χρυσὸς ἐδοκιμάσθη καὶ ἐφάνη ἀνώτερος τῶν πειρασμῶν, τῶν διώξεων, τῶν ἀνθρωπίνων συμφορῶν».
«Οὔτε ἔχθρα συνόδου οὖσα παράνομος, οὔτε μῖσος Αὐγούστης οὔσης παράφρονος, τὰς ἀρετὰς τὰ ἐν σοὶ πάτερ κατέσβεσαν, ἀλλ’ ὡς χρυσὸς ἐν τῷ πυρί, δοκιμασθεὶς τῶν πειρασμῶν, καθικετεύεις ἀπαύστως τὴν Παναγίαν Τριάδα, ὑπὲρ ἧς ἠγωνίσω ζέων τῷ Πνεύματι».
Τόσο μέγας ὑπῆρξε ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος! Καὶ ἡ προσφορά του στὴν Ἐκκλησία ἀνεκτίμητη!
Σὲ κάποιο κείμενό μας παλαιότερα εἴχαμε ὑπογραμμίσει καὶ ἀναλύσει τὰ στοιχεῖα τῆς πνευματικῆς θὰ λέγαμε διαθήκης τοῦ χρυσορρήμονος, τὰ ὁποῖα κληροδότησε στὸν Ὀρθόδοξο κόσμο καὶ αὐτὰ εἶναι 1) τὰ πλούσια ἔργα του, 2) τὸ φωτεινὸ παράδειγμα τῆς ὑψηλῆς ζωῆς του, 3) τὸ Ἱερὸ λείψανό του, 4) ἡ θεία λειτουργία του καὶ 5) ἡ δυνατὴ καὶ ἀναγκαία γιὰ ὅλους μας προσευχή του.
Στὴν παρούσα ταπεινὴ ἀναφορά μας στὸν χρυσαετὸ τοῦ Πνεύματος Ἰωάννη τὸν πανσεβάσμιο, θὰ θυμηθοῦμε μία ὡραιότατη, συναξαριακὴ διήγηση περὶ αὐτοῦ τὴν ὁποία μᾶς παρουσιάζει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης καὶ μέσα ἀπὸ αὐτή, θὰ μπορέσουμε ἔστω ἀμυδρῶς νὰ κατοπτεύσουμε τὸ ὕψος, στὸ ὁποῖο βρίσκεται στὸν οὐρανό, ὁ πολύφωτος ἀστήρ, Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Σὲ ἕναν ἐγκωμιαστικό του λόγο πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸ Πατέρα, ὁ προρηθεὶς Ὅσιος Νικόδημος ἀναφέρεται σὲ κάποιο ὅραμα ἑνὸς ἐναρέτου Ἐπισκόπου τῆς πόλεως τῆς Ἀραβισσοῦ.
Ὁ ἐν λόγῳ ἐπίσκοπος ἔτρεφε μεγάλη εὐλάβεια πρὸς τὸν ἁγιώτατο Χρυσόστομο. Ἕνεκα αὐτοῦ, παρεκάλεσε θερμὰ τὸν Θεό, νὰ τὸν ἀξιώση νὰ πληροφορηθῆ σὲ ποιὰ κατάσταση βρίσκεται ὁ μέγας Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος στὸν οὐρανὸ καὶ ποιὰ εἶναι ἡ τιμὴ ποὺ ἐκεῖ αὐτὸς ἀπολαμβάνει.
Τὸν ἄκουσε ὁ Θεός, λόγῳ τῆς μεγάλης ἀρετῆς ποὺ εἶχε καὶ ἀπέστειλε ἅγιο Ἄγγελο (μὲ τὴ μορφὴ ὡραιοτάτου νεανία), ἀφοῦ πρῶτα ὁ Ἐπίσκοπος περιέπεσε σὲ ἐκσταση.
Ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, ξενάγησε θὰ λέγαμε τὸν εὐλαβέστατο ἀρχιερέα στὰ ἐπουράνια δώματα («ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Πατρός μου πολλαὶ μοναὶ εἰσί», λέγει ὁ Κύριος). Ἐκεῖ, τοῦ ἔδειξε ὅλους τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ Διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας, σὲ ἕναν χῶρο παγκαλέστατο!
Ἔβλεπε, ἔβλεπε, ἀλλὰ ὁ Χρυσόστομος δὲν φαινόταν ἐκεῖ, στὸν τόπο τῶν Ἱεραρχῶν καὶ τῶν Πατέρων. Αὐτὸ ἐστενοχώρησε ἀρκετὰ τὸν ἐπίσκοπο. Σὲ ἐρώτησή του γιατὶ δὲν βλέπει τὸν Χρυσόστομο, ἔλαβε ἀπὸ τὸν οὐράνιο συνοδό του τὴν ἀπρόσμενη ἀπάντηση ὅτι δὲν εἶναι δυνατόν, ἄνθρωπος ποὺ φέρει σάρκα νὰ δῆ τὸν Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο, διότι αὐτὸς βρίσκεται πλησίον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ!
«Ἰωάννην τὸν τῆς μετανοίας λέγεις· Ἄνθρωπος ἐν σώματι ὢν ἐκεῖνον ἰδεῖν οὐ δύναται! Ἐκεῖ γὰρ παρίσταται, ὅπου ὁ θρόνος ὁ Δεσποτικός» (Βλ. Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου, Λόγος ἐγκωμιαστικός, ἐκδ. «Ὀρθοδόξου Κυψέλης», σελ. 28-29).
Παρόμοια ὁπτασία εἶδε κι ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ ἀσκητὴς (μαθητὴς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου), κι ἔλαβε τὴν ἴδια ἀπάντηση ἀπὸ ἅγιο Ἱεράρχη, ὅπως ἀναφέρει πάλι ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης σὲ λόγο του ἐγκωμιαστικό.
Αὐτὰ νομίζουμε ἀρκοῦν. Ἂς παρακαλοῦμε τὸν μεγάλον αὐτόν πνευματοκίνητο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας Ἱερὸ Χρυσόστομο, τὸν εὑρισκόμενο πλησίον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ νὰ πρεσβεύη γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου καὶ τὴν ἐπικράτηση στὸν κόσμο τοῦ Παναγίου θελήματος τοῦ Θεοῦ.
Στὶς 13 τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἑορτάζει ἕναν γίγαντα τοῦ πνεύματος, ἕνα κορυφαῖο Ἱεράρχη, Πατέρα καὶ Οἰκουμενικὸ Διδάσκαλο, τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο. Ἡ προσπάθεια τοῦ νὰ ὁμιλήση ἐπαρκῶς κάποιος γιὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο καὶ νὰ ἐξάρη τὶς ἀρετὲς καὶ τοὺς ἀγῶνες του, ὁμοιάζει μὲ τὴν προσπάθεια ἐξαριθμήσεως τῶν ἄστρων τοῦ οὐρανοῦ!
Ὀρθῶς εἰπώθηκε πὼς ὅ,τι κι ἂν καταθέση ὁ ἄνθρωπος πρὸς ἔπαινο τοῦ Χρυσορρήμονος Ἰωάννου, τοῦ Οὐρανίου ἀνθρώπου καὶ ἐπιγείου Ἀγγέλου, δὲν κινδυνεύει νὰ θεωρηθῆ ὡς ὑπερβολικός.
Τὸ μαρτυροῦν οἱ χιλιάδες σελίδες ἀπὸ μελέτες, ἐργασίες καὶ διατριβὲς Ἑλλήνων καὶ ξένων συγγραφέων, ποὺ ἔχουν ἀφιερωθεῖ στὴν ἀνάλυση τῆς κολοσσιαίας προσωπικότητας τοῦ ἁγιωτάτου Ἱεράρχου Χρυσοστόμου, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐκπάγλου ὡραιότητος συγγραφικῶν ἔργων του.
Χρυσόστομος Ἰωάννης, «χρυσοῦς τὴν γλώτταν, χρυσοῦς καὶ τὴν καρδίαν»! Ποιμὴν ἀληθινός, Διδάσκαλος τῆς πίστεως, ρήτορας μοναδικός, βασιλεὺς ὄντως τοῦ ἄμβωνος· πατὴρ στοργικός, παραμυθία τῶν ἁμαρτωλῶν· κήρυξ τῆς μετανοίας· παιδαγωγὸς ἄριστος· προστάτης τῶν πτωχῶν καὶ ἀδικημένων· αὐστηρὸς κριτὴς τῆς φαυλότητος ἀλλὰ καὶ ἄτεγκτος στηλιτευτὴς τῆς ἀδικίας καὶ δολιότητος. Συνάμα δέ, ἀσκητὴς μέγας ἐν τῷ κόσμῳ, παρὰ τὸ ἀξίωμα τοῦ οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ποὺ κατεῖχε.
Καὶ ἐπειδὴ οἱ ἅγιοι, ἀξιολογοῦν καὶ ἑρμηνεύουν ὀρθὰ τοὺς ἁγίους, ἂς δοῦμε πῶς τὸν ἐγκωμιάζει ἕνας ὅσιος Πατὴρ τῶν τελευταίων χρόνων, ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς τὸν πλησιάζει καὶ τοῦ ὁμοιάζει σὲ πολλά, καὶ στὴν ὑψηλὴ διδασκαλία ἀλλὰ καὶ στὴν ἀσκητικὴ πολιτεία.
Πρόκειται γιὰ τὸν ἅγιο Νικόδημο τὸν ἁγιορείτη, ὁ ὁποῖος, ὄχι ἕναν ἀλλὰ ἐννέα χαρακτηρισμοὺς ἀποδίδει στὸν Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο καὶ λέγει ὅτι εἶναι: «Ἄγγελος, ἀπόστολος, προφήτης, μάρτυς, θαυματουργός, ἐλεήμων, κήρυξ τῆς μετανοίας, ρήτωρ, ἐξηγητὴς τῶν Γραφῶν» (Βλ. Ἁγ. Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου, Λόγος Ἐγκωμιαστικὸς «εἰς τὸν Οἰκουμενικὸν Διδάσκαλον καὶ φωστῆρα τῆς Ἐκκλησίας, ἅγιον Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον», ἐκδ. «Ὀρθοδόξου Κυψέλης», Θεσσαλονίκη, σελ. 13).
Ὡστόσο, τὸν ὄγδοο αἰῶνα, ἕνας ἄλλος ἅγιος Πατὴρ καὶ σοφώτατος, ὁ Μέγας Φώτιος, σὲ μία ἐπιστολή του, ἐγκωμιάζει καὶ αὐτὸς μὲ «πάθος ἱερὸν» τὸν φωστῆρα τῆς Ἐκκλησίας, Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο καὶ τὸν προσφωνεῖ ὡς: «τὸν ἐν Ἁγίοις καὶ Ἀρχιερεῦσιν ἀσύγκριτον», «τῇ ἁγίᾳ Τριάδι ἀγαπητόν, πανίερον Χρυσόστομον», «τῶν Ἀγγέλων ὑπέρτερον, πανάγιον», «τὸν ἥλιον καὶ φωστῆρα τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν, ἁγιώτατον Χρυσόστομον» κ.ἄ. (Βλ. Ἐπιστολ. Μ. Φωτίου, Ἐπιμέλεια Ἰωάννου Βαλέττα, ἐκδ. Λονδίνου, 1864, σελ. 173).
Ἀλλὰ καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, δὲν ὑστερεῖ σὲ ἐγκωμιασμοὺς τοῦ πυρίνου Ἱεράρχου, τοῦ ἀνθρώπου στὸν ὁποῖο βλέπουμε καθαρὰ τὸν τέλειο συνδυασμὸ φύσεως, χάριτος καὶ τέχνης καὶ ἀνιχνεύουμε ἀμυδρὰ τὸ μυστικὸ περίγραμμα τῆς θεοείκελης καρδίας του.
Τὰ ἱερὰ τροπάρια κάνουν λόγο γιὰ τὴν ὑψηλὴ πολιτεία τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καὶ λέγουν πὼς ἔγινε κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ καὶ ὄργανο τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
«Ὅλος Θεοῦ γέγονας κατοικητήριον· ὅλος ὥφθης ὄργανον τοῦ Πνεύματος». Περισσότερο ὅμως ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἐγνωσμένη σοφία του καὶ τονίζουν ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς τὸν κατέστησε διδάσκαλον τῆς Ἐκκλησίας Του ἄριστον. Ἰδοὺ πλοῦτος ὑμνολογικός: «Ὑπὸ Χριστοῦ προχειρισθεὶς Διδάσκαλος, θεῖα διδάγματα, χρυσοειδεῖ γλώσσῃ, γνώμῃ τε θεόφρονι, πλουσίως σὺ ἐπήγασας· τοῦ Θεοῦ ποταμὸς γάρ, ὑδάτων πλήρης τοῦ Πνεύματος, ὤφθης θεοφάντορ Χρυσόστομε» (Τροπάριο τοῦ κανόνος, α΄ ὠδή). Ὑπάρχουν ἐπίσης τροπάρια (ὅπως ἕνα κάθισμα, ὅπως λέγεται, στὸν ὄρθρο), ὅπου γίνεται λόγος γιὰ τὴ μεγάλη καὶ ἀσυναγώνιστη ψυχικὴ γενναιότητα τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ ὁποίου τὴν ἀρετὴ δὲν κατόρθωσαν νὰ σβήσουν τὰ διάφορα δεινὰ ποὺ αὐτὸς ὑπέστη, ἀλλὰ ὡς χρυσὸς ἐδοκιμάσθη καὶ ἐφάνη ἀνώτερος τῶν πειρασμῶν, τῶν διώξεων, τῶν ἀνθρωπίνων συμφορῶν».
«Οὔτε ἔχθρα συνόδου οὖσα παράνομος, οὔτε μῖσος Αὐγούστης οὔσης παράφρονος, τὰς ἀρετὰς τὰ ἐν σοὶ πάτερ κατέσβεσαν, ἀλλ’ ὡς χρυσὸς ἐν τῷ πυρί, δοκιμασθεὶς τῶν πειρασμῶν, καθικετεύεις ἀπαύστως τὴν Παναγίαν Τριάδα, ὑπὲρ ἧς ἠγωνίσω ζέων τῷ Πνεύματι».
Τόσο μέγας ὑπῆρξε ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος! Καὶ ἡ προσφορά του στὴν Ἐκκλησία ἀνεκτίμητη!
Σὲ κάποιο κείμενό μας παλαιότερα εἴχαμε ὑπογραμμίσει καὶ ἀναλύσει τὰ στοιχεῖα τῆς πνευματικῆς θὰ λέγαμε διαθήκης τοῦ χρυσορρήμονος, τὰ ὁποῖα κληροδότησε στὸν Ὀρθόδοξο κόσμο καὶ αὐτὰ εἶναι 1) τὰ πλούσια ἔργα του, 2) τὸ φωτεινὸ παράδειγμα τῆς ὑψηλῆς ζωῆς του, 3) τὸ Ἱερὸ λείψανό του, 4) ἡ θεία λειτουργία του καὶ 5) ἡ δυνατὴ καὶ ἀναγκαία γιὰ ὅλους μας προσευχή του.
Στὴν παρούσα ταπεινὴ ἀναφορά μας στὸν χρυσαετὸ τοῦ Πνεύματος Ἰωάννη τὸν πανσεβάσμιο, θὰ θυμηθοῦμε μία ὡραιότατη, συναξαριακὴ διήγηση περὶ αὐτοῦ τὴν ὁποία μᾶς παρουσιάζει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης καὶ μέσα ἀπὸ αὐτή, θὰ μπορέσουμε ἔστω ἀμυδρῶς νὰ κατοπτεύσουμε τὸ ὕψος, στὸ ὁποῖο βρίσκεται στὸν οὐρανό, ὁ πολύφωτος ἀστήρ, Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Σὲ ἕναν ἐγκωμιαστικό του λόγο πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸ Πατέρα, ὁ προρηθεὶς Ὅσιος Νικόδημος ἀναφέρεται σὲ κάποιο ὅραμα ἑνὸς ἐναρέτου Ἐπισκόπου τῆς πόλεως τῆς Ἀραβισσοῦ.
Ὁ ἐν λόγῳ ἐπίσκοπος ἔτρεφε μεγάλη εὐλάβεια πρὸς τὸν ἁγιώτατο Χρυσόστομο. Ἕνεκα αὐτοῦ, παρεκάλεσε θερμὰ τὸν Θεό, νὰ τὸν ἀξιώση νὰ πληροφορηθῆ σὲ ποιὰ κατάσταση βρίσκεται ὁ μέγας Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος στὸν οὐρανὸ καὶ ποιὰ εἶναι ἡ τιμὴ ποὺ ἐκεῖ αὐτὸς ἀπολαμβάνει.
Τὸν ἄκουσε ὁ Θεός, λόγῳ τῆς μεγάλης ἀρετῆς ποὺ εἶχε καὶ ἀπέστειλε ἅγιο Ἄγγελο (μὲ τὴ μορφὴ ὡραιοτάτου νεανία), ἀφοῦ πρῶτα ὁ Ἐπίσκοπος περιέπεσε σὲ ἐκσταση.
Ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, ξενάγησε θὰ λέγαμε τὸν εὐλαβέστατο ἀρχιερέα στὰ ἐπουράνια δώματα («ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Πατρός μου πολλαὶ μοναὶ εἰσί», λέγει ὁ Κύριος). Ἐκεῖ, τοῦ ἔδειξε ὅλους τοὺς ἁγίους Πατέρες καὶ Διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας, σὲ ἕναν χῶρο παγκαλέστατο!
Ἔβλεπε, ἔβλεπε, ἀλλὰ ὁ Χρυσόστομος δὲν φαινόταν ἐκεῖ, στὸν τόπο τῶν Ἱεραρχῶν καὶ τῶν Πατέρων. Αὐτὸ ἐστενοχώρησε ἀρκετὰ τὸν ἐπίσκοπο. Σὲ ἐρώτησή του γιατὶ δὲν βλέπει τὸν Χρυσόστομο, ἔλαβε ἀπὸ τὸν οὐράνιο συνοδό του τὴν ἀπρόσμενη ἀπάντηση ὅτι δὲν εἶναι δυνατόν, ἄνθρωπος ποὺ φέρει σάρκα νὰ δῆ τὸν Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο, διότι αὐτὸς βρίσκεται πλησίον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ!
«Ἰωάννην τὸν τῆς μετανοίας λέγεις· Ἄνθρωπος ἐν σώματι ὢν ἐκεῖνον ἰδεῖν οὐ δύναται! Ἐκεῖ γὰρ παρίσταται, ὅπου ὁ θρόνος ὁ Δεσποτικός» (Βλ. Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου, Λόγος ἐγκωμιαστικός, ἐκδ. «Ὀρθοδόξου Κυψέλης», σελ. 28-29).
Παρόμοια ὁπτασία εἶδε κι ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ ἀσκητὴς (μαθητὴς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου), κι ἔλαβε τὴν ἴδια ἀπάντηση ἀπὸ ἅγιο Ἱεράρχη, ὅπως ἀναφέρει πάλι ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης σὲ λόγο του ἐγκωμιαστικό.
Αὐτὰ νομίζουμε ἀρκοῦν. Ἂς παρακαλοῦμε τὸν μεγάλον αὐτόν πνευματοκίνητο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας Ἱερὸ Χρυσόστομο, τὸν εὑρισκόμενο πλησίον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ νὰ πρεσβεύη γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου καὶ τὴν ἐπικράτηση στὸν κόσμο τοῦ Παναγίου θελήματος τοῦ Θεοῦ.
