Ο νους του ανθρώπου είναι αυτός που δίνει πορεία στην καρδιά του, είναι αυτός που την διευθύνει. Γιαυτό είναι πολύ σημαντικό ο άνθρωπος να μπορεί να τον ελέγχει, να μην τον αφήνει να περιτριγυρνά και να σκορπίζεται, να μπορεί να βάζει φραγμό στις σκέψεις του, στους λογισμούς του, να μην πνίγεται και να μην υποδουλώνεται από αυτούς. Σε αυτόν τον αγώνα βοηθάει να καταλάβουμε ότι πίσω από τους λογισμούς και τις φαντασίες μας βρίσκονται τα θελήματά μας, τα πάθη μας, οι εγωισμοί μας, οι ανασφάλειές μας, η φιλαυτία μας και τελικά η έλλειψη αγάπης για τον άλλον. Διότι αν το καταλάβουμε αυτό καλά, θα αρχίσουμε να νιώθουμε ότι δεν έχει τόση σημασία να ψάχνουμε να βρούμε το δίκιο και το άδικο, να στεκόμαστε στα γεγονότα και να ψάχνουμε τις λεπτομέρειες, να προσπαθούμε με την σκέψη μας να καταλάβουμε τον άλλον, τις πράξεις και τα κίνητρά του, γιατί όλα αυτά το μόνο που καταφέρνουν είναι να μας πνίξουν με λογισμούς, να μας απομονώσουν και να μας αποξενώσουν από τους άλλους. Να μας οδηγήσουν δηλαδή στην κόλασή μας, γιατί είναι πολύ καλλίτερα να μείνουμε αδικημένοι και ενωμένοι με τον άλλον, παρά δικαιωμένοι και μόνοι. Θα πρέπει, λοιπόν, για να γλυτώσουμε αυτήν την κόλαση της απομόνωσης, να μάθουμε να μην κουβεντιάζουμε με τους λογισμούς μας, αλλά να τους σταματάμε μόλις εμφανιστούν με ήρεμη αδιαφορία και περιφρόνηση, σαν να μην είναι καν δικοί μας. Να μην τους δίνουμε τροφή να συνεχίζουν γιατί το μόνο που θα καταφέρουμε έτσι είναι να τους αφήσουμε να μας διαλύσουν και να μας εξοντώσουν. Αντίθετα θα πρέπει όσο γινόμαστε, με την βοήθεια της προσευχής, πιο δυνατοί σε αυτόν τον αγώνα εναντίον των λογισμών, να χρησιμοποιούμε την επίθεσή τους σαν ευκαιρία να δούμε καθαρότερα τα δικά μας πάθη που κρύβονται πίσω από αυτούς και να παρακαλέσουμε τον Θεό να μας βοηθήσει να τα πολεμήσουμε και αυτά μετουσιώνοντάς τα σε αρετές.
|
Το χώρο
"Ορθόδοξη σκέψη" διαχειρίζεται και γράφει ο Κωνσταντίνος Παπανάτσιος. Αρχείο άρθρων
July 2013
Ο Μέγας Άγιος Βασίλειος γράφει τα εξής για τη Φιλαργυρία:
ΠΟΙΟΝ ΑΔΙΚΩ, λέει [ὁ πλούσιος], προστατεύοντας αὐτὰ ποὺ μοῦ ἀνήκουν; Πές μου λοιπόν, τί σοῦ ἀνήκει; Ἀπὸ ποῦ τὰ πῆρες καὶ τὰ ἔφερες στὴ ζωή σου; (...) Δὲν ἦρθες στὸν κόσμο γυμνός; Γυμνὸς δὲν θὰ ἐπιστρέψεις στὴ γῆ; Ποῦ τὰ βρῆκες αὐτὰ ποὺ ἔχεις τώρα; Ἂν πιστεύεις ὅτι στὰ χάρισε ἡ τύχη εἶσαι ἄθεος, δὲν ἀναγνωρίζεις τὸν δημιουργό, δὲν νοιώθεις εὐγνωμοσύνη γι᾽ αὐτὸν ποὺ στὰ ἔδωσε· ἂν ὅμως παραδέχεσαι ὅτι προέρχονται ἀπ᾽ τὸν Θεό, πές μου γιὰ ποιό λόγο στὰ ἔδωσε; Μήπως εἶναι ἄδικος ὁ Θεὸς καὶ μοιράζει ἂνισα τὰ ἀπαραίτητα γιὰ τὴ ζωή; Γιατί ἐσὺ εἶσαι πλούσιος κι ἐκεῖνος φτωχός; Ὄχι γι᾽ ἄλλο λόγο παρὰ γιὰ νὰ ἀνταμοιφθεῖς ἐσὺ γιὰ τὴν καλωσύνη καὶ τὴ σωστὴ διαχείριση τῆς περιουσίας, κι ἐκεῖνος γιὰ νὰ κερδίσει τὰ μεγάλα ἔπαθλα τῆς ὑπομονῆς. Ὅμως ἐσὺ τὰ ἔκρυψες ὅλα στοὺς ἀχόρταγους κόλπους τῆς πλεονεξίας· νομίζεις λοιπὸν ὅτι κανένα δὲν ἀδικεῖς ὅταν τόσους στερεῖς ἀπὸ τὰ ἀγαθὰ αὐτά; Ποιός εἶναι πλεονέκτης; Ὅποιος δὲν περιορίζεται στὰ ἀπαραίτητα. Ποιός ἅρπαγας; Ἐκεῖνος ποὺ ἀφαιρεῖ τὴν περιουσία τῶν ἄλλων. Ἐσὺ δὲν εἶσαι πλεονέκτης; Δὲν εἶσαι ἅρπαγας; Δὲν κρατᾶς γιὰ τὸν ἑαυτό σου ὅσα σοῦ δόθηκαν γιὰ νὰ τὰ διαχειρισθεῖς πρὸς ὄφελος ὅλων; Αὐτὸς ποὺ γδύνει τὸν ντυμένο θὰ ὀνομαστεῖ λωποδύτης ἀλλὰ αὐτὸς ποὺ δὲν ντύνει τὸν γυμνὸ μήπως δὲν ἀξίζει αὐτὴ τὴν ὀνομασία; Τὸ ψωμὶ ποὺ ἀποθηκεύεις εἶναι τοῦ πεινασμένου, τὰ ροῦχα ποὺ συσσωρεύεις εἶναι τοῦ γυμνοῦ, τὰ παπούτσια ποὺ τά ΄χεις καὶ σαπίζουν εἶναι τοῦ ξυπόλυτου, τὰ λεφτὰ ποὺ θάβεις γιὰ νὰ μὴ στὰ κλέψουν εἶναι τοῦ φτωχοῦ. Εἶναι τόσοι αὐτοὶ ποὺ ἀδικεῖς ὅσοι αὐτοὶ ποὺ θὰ μποροῦσες νὰ βοηθήσεις.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής μας διδάσκει τα εξής ενδιαφέρονταΤΡΙΑ εἶναι τὰ αἴτια τῆς φιλαργυρίας· ἡ φιληδονία, ἡ κενοδοξία καὶ ἡ ἀπιστία. Χειρότερη ἀπ᾽ τὰ ἄλλα δύο εἶναι ἡ ἀπιστία.
Ο ΦΙΛΗΔΟΝΟΣ ἀγαπάει τὰ χρήματα γιὰ νὰ ἐξασφαλίζει τὶς ἀπολαύσεις του· ὁ κενόδοξος τὰ χρησιμοποιεῖ γιὰ νὰ δοξασθεῖ· ὁ ἄπιστος γιὰ νὰ τὰ συσσωρεύσει καὶ νὰ τὰ φυλάξει ἀπὸ φόβο γιὰ τὴν πείνα, τὰ γηρατειά, τὶς ἀρρώστειες ἢ τὴν ξενιτειά. Κι ἐλπίζει περισσότερο στὰ χρήματά του παρὰ στὸν Θεό, αὐτὸν ποὺ δημιούργησε τὰ πάντα καὶ ποὺ φροντίζει ἀκόμα καὶ γιὰ τὰ πιὸ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα ζῶα. ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ἐκεῖνοι ποὺ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὰ χρήματα, οἱ τρεῖς γιὰ τοὺς ὁποίους μιλήσαμε πιὸ πρὶν καὶ ὁ οἰκονομικός. Εἶναι φανερὸ πὼς μόνον αὐτὸς ἐνδιαφέρεται μὲ τὸν σωστὸ τρόπο ἀφοῦ τὸ κάνει γιὰ νὰ μπορεῖ συνεχῶς νὰ τὰ μοιράζει σ᾽ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη. Ο Μέγας Άγιος Αντώνιος μας διδάσκει τα εξής: Ο ΘΕΟΣ δημιούργησε μὲ τὸν λόγο Του τὰ διάφορα γένη τῶν ζώων γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου· ἄλλα γιὰ τροφή, ἄλλα γιὰ νὰ τὸν ὑπηρετοῦν· τὸν ἄνθρωπο τὸν δημιούργησε γιὰ νὰ κοιτάει μὲ θαυμασμὸ τὰ ζῶα καὶ τὰ ἔργα τους καὶ νὰ εὐχαριστεῖ τὸν Θεό. Νὰ προσέχουν λοιπὸν πάρα πολὺ οἱ ἄνθρωποι μήπως συμβεῖ καὶ πεθάνουν ὅπως τὰ ἄλογα ζῶα, χωρὶς νὰ δοῦν καὶ νὰ νοιώσουν τὸν Θεό. Πρέπει ἀκόμη νὰ καταλάβει ὁ ἄνθρωπος ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι παντοδύναμος καὶ ὅτι τίποτα δὲν ὑπάρχει χωρὶς νὰ τὸ ἐπιθυμεῖ Ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κάνει τὰ πάντα· ἀλλὰ δημιούργησε καὶ δημιουργεῖ ὅσα θέλει ἀπὸ τὸ μηδὲν μὲ τὸν λόγο Του γιὰ νὰ σώσει τοὺς ἀνθρώπους.
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τὸν κατανοοῦν εἶναι ἀθανασία· γιὰ τοὺς ἀνόητους ὅμως ποὺ δὲν τὸν καταλαβαίνουν εἶναι θάνατος ἀλλ᾽ αὐτὸ τὸν θάνατο δὲν πρέπει νὰ τὸν φοβόμαστε· ἡ ἀπώλεια τῆς ψυχῆς, δηλαδὴ ἡ ἄγνοια τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ πραγματικὴ συμφορὰ γιὰ τὴν ψυχή, καὶ πρέπει νὰ τὴ φοβόμαστε. |